Ponad 100 spraw rocznie w Sądzie w Aleksandrowie Kujawskim dotyczy nieletnich

Negatywne zachowania nieletnich klasyfikowane są w wydziałach rodzinnych jako czyny karalne (odpowiednik przestępstw i wykroczeń) oraz przejawy demoralizacji (problemy wychowawcze, narkotyki, alkohol, papierosy, inne używki). Sędzią, który orzeka w takich sprawach w aleksandrowskim Sądzie Rejonowym jest między innymi Tomasz Hoffman, kierownik II wydziału karnego.

- Do naszego sądu wpływa nieco ponad 100 spraw rocznie, dotyczących nieletnich. Nie jest to ilość porażająca, ale trzeba mieć na uwadze to, że w dużych aglomeracjach i w dużych sądach liczby te są znacznie, znacznie wyższe - tłumaczy sędzia. - Z pewnym uproszczeniem można przyjąć, iż demoralizacja i czyny karalne procentowo rozkładają się na zbliżonym poziomie.

Od szaleństw na drogach po kradzieże i pobicia
Wśród czynów karalnych przeważają wykroczenia komunikacyjne, drobne kradzieże, pobicia, naruszenia nietykalności cielesnej, groźby karalne. Orzeczenia sądów rodzinnych są różnorodne tak samo, jak bogaty jest katalog środków wychowawczych.

- Tak zwane „ośrodki” orzeka się w ostateczności, gdy nie ma innego wyjścia. Cieszyć się należy, że w naszym sądzie zwykle wystarczają łagodniejsze środki wychowawcze, jak na przykład nadzór kuratora sądowego. Pozytywne jest to, że w przytłaczającej ilości przypadków już sam kontakt nieletniego i jego rodziców z sądem wywiera duże wrażenie. Jako sędzia kładę nacisk na elementy wychowawcze. Staram się motywować nieletnich, uzmysławiać im jak trudne jest życie, jak cenne wykształcenie i umie-jętności zawodowe dla zdobycia atrakcyjnej pracy na bardzo trudnym polskim rynku pracy. Piętnuję lenistwo - tłumaczy sędzia Hoffman.

Orzeczenia kierownika II wydziału karnego nie tylko wyciskają łzy rodziców karanych nieletnich, ale też wpływają na ambicję samych karnych i nierzadko zawstydzają.

- Rozmowa z nieletnim, swoisty dialog z nim na sali sądowej wpływa na eliminację stresu, jaki powoduje sama ich obecność w sądzie. Często wypytuję ich o zainteresowania, o sport. Wielu grywa w klubach piłkarskich. Natychmiast podejmuje ten temat. Staram się zdobyć zaufanie nieletniego na sali sądowej, żeby wyeliminować stereotyp groźnego sędziego z togą i łańcuchem. Jestem dumny, że przeważająca ilość nieletnich nie wraca do mnie ponownie. Staram się działać na ich wyobraźnię, żeby pamiętali, to o czym rozmawialiśmy na sali sądowej. Zawsze buduję też autorytet rodziców, aby młodzi ludzie wiedzieli, czym jest władza rodzicielska i powinności nieletnich wobec rodziców - tłumaczy sędzia Hoffman

W sądzie widać, czego młodym brakuje
Na sali sądowej widać, czy rodzice poświęcają dziecku dość uwagi, czy rozmawiają z nim, interesują się jego sprawami.

- Utkwiła mi w pamięci sprawa kilkunastoletniej dziewczynki uprawiającej proceder prostytucji. Moja „linia orze-cznicza” w tej sprawie polegała na uświadomieniu dziewczynie, czym jest szacunek do własnego ciała, godność i poczucie własnej wartości. Starałem się uzmysłowić nieletniej, że kiedyś zapewne będzie chciała mieć życiowego partnera, od którego będzie oczekiwała miłości i szacunku. Nie doświadczy tych wartości, jeśli nadal będzie robiła to, co robi - tłumaczy sędzia.

Dialog i pobudzenie nieletniego do refleksji
Sędzia Tomasz Hoffman nie ukrywa, że sposób orzekania w wydziale rodzinnym różni się od jego równoległej pracy w wydziale karnym, gdzie osądzani są dorośli.

- Z dziećmi staram się prowadzić daleko idący dialog, aby pobudzić je do refleksji, wydobyć pozytywne zainteresowania. Trudno to oczywiście osiągnąć w pół godziny posiedzenia czy rozprawy, ale staram się, jeśli tylko jest to możliwe - dodaje nasz rozmówca.